Theo tiết lộ của nguồn tin là quan chức ở Brussels và Jakarta với tờ báo Financial Times, ủy viên phụ trách vấn đề thương mại của EU - ông Maros Sefcovic - dự kiến sẽ đến Indonesia để ký thỏa thuận vào ngày 23/9.

Chính thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là yếu tố đã đẩy nhanh đàm phán thương mại giữa EU và Indonesia. Washington đã áp mức mức thuế 19% lên hàng hóa Indonesia và 15% đối với phần lớn hàng hóa từ EU vào Mỹ.

Indonesia, một nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng với gần 300 triệu dân, là một ưu tiên quan trọng đối với EU. Nước này có một thị trường tiêu dùng rộng lớn đang phát triển và trữ lượng dồi dào các nguyên liệu thô quan trọng cho quá trình chuyển đổi công nghiệp xanh. Không chỉ là nhà xuất khẩu dầu cọ hàng đầu thế giới, Indonesia còn nằm trong top những nước sản xuất nickel - một chất rất quan trọng cho việc sản xuất pin xe điện.

EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ năm của Indonesia, với thương mại giữa hai bên đạt khoảng 30 tỷ USD vào năm ngoái.

Phía Jakarta cho biết thỏa thuận thương mại với EU sẽ hạ thuế quan cho 80% hàng hóa xuất khẩu của Indonesia sang khối này về 0% trong vòng 1-2 kể từ khi bắt đầu có hiệu lực.

Trong tháng này, ông Airlangga Hartarto, Bộ trưởng điều phối các vấn đề kinh tế của Indonesia, nói rằng thỏa thuận thương mại với EU có thể sẽ được ký vào ngày 23/9, theo hãng thông tấn nhà nước Antara.

Các cuộc đàm phán thương mại giữa EU và Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đã diễn ra trong 9 năm. Indonesia nói rằng sự phức tạp của thỏa thuận là lý do khiến các cuộc đàm phán kéo dài quá lâu. Indonesia hy vọng các mặt hàng chủ lực của nước này sẽ được hưởng lợi từ thỏa thuận, bao gồm dầu cọ, axit béo, quặng đồng và giày dép.

Về phần mình, Indonesia sẽ giảm thuế đối với hàng xuất khẩu công nghiệp và nông nghiệp của EU, gồm ô tô và máy móc.

Vào tháng 7, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã kêu gọi EU và Indonesia nhanh chóng đạt thỏa thuận thương mại, sau khi bà có cuộc gặp với Tổng thống Prabowo Subianto của Indonesia. “Thỏa thuận sẽ mở ra các thị trường mới và tạo ra nhiều cơ hội hơn cho các doanh nghiệp của chúng ta. Thỏa thuận cũng sẽ giúp tăng cường chuỗi cung ứng các nguyên liệu thô quan trọng, cần thiết cho ngành công nghệ sạch và thép của châu Âu”, bà von der Leyen nói.

Thỏa thuận thương mại EU - Indonesia cũng được cho sẽ khuyến khích đầu tư của châu Âu vào Indonesia, nơi các công ty Trung Quốc đang giữ vị thế thống trị ngành công nghiệp thép và khai thác mỏ. Thỏa thuận bao gồm cam kết đối với thỏa thuận Paris năm 2015 về cắt giảm khí thải carbon, cũng như các biện pháp bảo vệ môi trường và lao động khác.

Tuy nhiên, căng thẳng giữ hai bên vẫn còn ở một số vấn đề, như các chính sách xanh đơn phương của EU. Jakarta vẫn đang yêu cầu được miễn trừ khỏi luật chống phá rừng của EU dự kiến sẽ có hiệu lực vào cuối năm nay. Các đồn điền sản xuất dầu cọ của Indonesia sẽ phải chứng minh rằng họ không chiếm đất rừng mới bị phá và Chính phủ Indonesia cho biết những người nông dân có quy mô sản xuất nhỏ sẽ gặp khó khăn trong việc tuân thủ các thủ tục giấy tờ.

Ngoài ra, EU và Indonesia cũng đang vướng vào các tranh chấp tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). EU đã khiếu nại về các hạn chế xuất khẩu nickel của Indonesia. Về phần mình, Indonesia gần đây đã giành chiến thắng trước các biện pháp đối kháng của EU nhằm vào nhiên liệu sinh học của nước này.

Trước khi đạt thỏa thuận thương mại với Indonesia, EU đã hoàn tất một thỏa thuận với khối Mercosur ở Nam Mỹ vào tháng 12 năm ngoái. Hiện tại, khối này đang đàm phán thương mại với một số quốc gia khác bao gồm Ấn Độ, Malaysia, Philippines và Australia.

Để có hiệu lực, thỏa thuận thương mại EU - Indonesia cần phải được phê chuẩn bởi đa số theo trọng số các quốc gia thành viên EU và Nghị viện châu Âu. Các nhóm bảo vệ môi trường và nông dân của châu Âu có khả năng sẽ vận động hành lang chống lại thỏa thuận, nhưng Indonesia không xuất khẩu các mặt hàng nông sản nhạy cảm nhất như thịt bò, đường và sữa sang khu vực này.

Quá trình phê chuẩn thỏa thuận tại EU có thể sẽ mất ít nhất một năm. Thỏa thuận cũng bao gồm một hệ thống giải quyết tranh chấp nhà đầu tư mới, nhưng hệ thống này sẽ chỉ có hiệu lực khi tất cả 27 quốc hội của các quốc gia thành viên phê chuẩn thỏa thuận.

Trong khi đó, một quan chức Bộ Thương mại Indonesia nói với hãng thông tấn Antara rằng ông hy vọng quá trình phê chuẩn thỏa thuận thương mại EU - Indonesia của Jakarta sẽ chỉ mất từ 1-2 tháng.

Nguồn: TBKTVN