Chiều 26/12/2025, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Lễ ra mắt Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản Việt Nam. Đây là một bước đi quan trọng nhằm tăng cường minh bạch thông tin, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng.

Sự kiện nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Ban Bí thư tại Kết luận số 207-KL/TW ngày 10/11/2025 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; triển khai Quyết định số 100/QĐ-TTg ngày 19/01/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc; và Công điện số 150/CĐ-TTg ngày 29/8/2025 về tăng cường truy xuất nguồn gốc, bảo đảm chất lượng và uy tín sản phẩm nông, lâm, thủy sản Việt Nam xuất khẩu.

TRUY XUẤT NGUỒN GỐC LÀ YÊU CẦU BẮT BUỘC TRONG CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU

Tham dự lễ ra mắt có khoảng 200 đại biểu là đại diện các cơ quan quản lý nhà nước (trong đó có Bộ Công an và một số bộ, ngành liên quan), các địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, đơn vị cung cấp giải pháp khoa học công nghệ, chuyên gia, nhà khoa học cùng các cơ quan báo chí, truyền thông.

Phát biểu khai mạc sự kiện, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh: trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, truy xuất nguồn gốc không còn là lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nông sản khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Người tiêu dùng ngày nay không chỉ quan tâm đến giá cả, mà còn chú trọng đến nguồn gốc, chất lượng, độ an toàn, tính minh bạch và trách nhiệm xã hội của sản phẩm.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng: "Hệ thống không chỉ là giải pháp công nghệ mà còn là công cụ quản lý hiện đại, góp phần phòng chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng". Ảnh: Chu Khôi.

Dẫn Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định: khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển nhanh và bền vững; trong đó dữ liệu, nền tảng số và hệ sinh thái số giữ vai trò trung tâm.

Việc ra mắt Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản Việt Nam nhằm ba mục tiêu chính: xây dựng hạ tầng dữ liệu số về nông sản phục vụ quản lý, sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp; và góp phần hình thành nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm, bền vững, phù hợp tiêu chuẩn trong nước và quốc tế".

Ông Trần Đức Thắng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho rằng hệ thống không chỉ là giải pháp công nghệ, mà còn là công cụ quản lý hiện đại, góp phần phòng chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng; đồng thời thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng có trách nhiệm và giá trị gia tăng cao. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, giá trị nông sản không chỉ nằm ở sản lượng mà ở chất lượng, tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc.

Ông Huỳnh Tấn Đạt: "Thông qua hệ thống, người tiêu dùng có thể kiểm tra thông tin sản phẩm minh bạch". Ảnh: Chu Khôi.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Hệ thống truy xuất nông sản Việt Nam là nền tảng số phục vụ ghi nhận, quản lý và tra cứu thông tin nguồn gốc sản phẩm nông, lâm, thủy sản trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và lưu thông.

Thông qua hệ thống, người tiêu dùng có thể kiểm tra thông tin sản phẩm minh bạch; cơ quan quản lý có cơ sở theo dõi, thống kê và truy vết khi cần thiết, qua đó nâng cao minh bạch, bảo đảm an toàn thực phẩm và củng cố uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.

Hệ thống gồm ba hợp phần: hệ thống dành cho người tiêu dùng, người dân và doanh nghiệp; hệ thống của các đơn vị cung cấp giải pháp cập nhật dữ liệu; và hệ thống dành cho cơ quan quản lý để giám sát, truy vết.

THÍ ĐIỂM TRUY XUẤT NGUỒN GỐC SẦU RIÊNG TỪ ĐẦU NĂM 2026

Một trọng tâm quan trọng của chương trình là triển khai thí điểm truy xuất nguồn gốc quả sầu riêng theo Quyết định số 5272/QĐ-BNNMT ngày 13/12/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Mục tiêu là xây dựng kho dữ liệu truy xuất trên cơ sở tích hợp dữ liệu chuyên ngành và dữ liệu doanh nghiệp, có ký số theo quy định.

Giai đoạn thí điểm từ 01/01/2026 đến 30/6/2026, với sự tham gia của 5 doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất – cung ứng. Các lô sầu riêng đáp ứng yêu cầu sẽ được cấp và gắn tem xác thực điện tử (QR/NFC/RFID). Sau thí điểm, các bên sẽ đánh giá hiệu quả về độ chính xác, mức độ thuận tiện, chi phí và lợi ích để hoàn thiện kỹ thuật, quy trình, hướng tới mở rộng áp dụng cho các mặt hàng khác và triển khai rộng rãi cuối năm 2026.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản được Bộ Công an tích hợp dữ liệu vào tem xác thực điện tử. Ảnh: Chu Khôi.

Công ty Cổ phần Technology Convergence Corporation (Netacom) là đơn vị cung cấp giải pháp và phối hợp xây dựng, vận hành hệ thống; đồng thời phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Công an để tích hợp dữ liệu vào tem xác thực điện tử, bảo đảm thống nhất và chính xác giữa thông tin trên tem và dữ liệu truy xuất.

Trong bức tranh xuất khẩu nông sản năm 2025, rau quả tiếp tục là ngành hàng tăng trưởng nổi bật. Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu rau quả cả năm 2025 ước đạt khoảng 8,59 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2024. Sầu riêng tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt, cùng các mặt hàng chủ lực khác như chuối, xoài, mít, dừa, bưởi.

Tuy nhiên, ngành cũng đối mặt với nhiều rào cản kỹ thuật mới, đặc biệt là yêu cầu khắt khe về mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát dư lượng và an toàn thực phẩm, đòi hỏi sự vào cuộc kịp thời của cơ quan quản lý và sự thích ứng của doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân.

Trong khuôn khổ sự kiện, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Đài Truyền hình Việt Nam ký Chương trình hợp tác truyền thông giai đoạn 2026–2030, trước mắt tập trung vào triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW và hoạt động truy xuất nguồn gốc nông sản Việt Nam.

Nguồn: TBKTVN