Nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới đang đối mặt với sự gia tăng đáng lo ngại về số lượng thanh niên không tham gia học tập, làm việc hay đào tạo. Tính từ năm 2022, số người từ 16 đến 24 tuổi thuộc nhóm này đã tăng gần 25%, lên hơn 870.000 người.

Một trong những nguyên nhân chính của tình trạng này là khủng hoảng sức khỏe tinh thần sau đại dịch COVID-19, ảnh hưởng đến giới trẻ Anh nhiều hơn so với các quốc gia phát triển khác. Tuy nhiên, chỉ cải thiện sức khỏe không đủ để đưa giới trẻ trở lại làm việc. Thiếu kỹ năng và thị trường lao động yêu cầu cao cũng là những rào cản lớn đối với nhiều người trẻ.

Tỉ lệ không hoạt động, tức những người không làm việc và không tích cực tìm kiếm việc làm, đã tăng nhanh trong giới trẻ, vượt qua tốc độ tăng của lực lượng lao động toàn quốc trong năm qua. Trong khi đó, tỉ lệ thất nghiệp ở giới trẻ, bao gồm những người không có việc nhưng vẫn đang tìm kiếm, lại bám sát xu hướng chung của nền kinh tế.

Khác với giai đoạn sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008, khi tỉ lệ thanh niên không làm việc chủ yếu do thất nghiệp, lần này, tỉ lệ không hoạt động của những người từ 18 đến 24 tuổi đã vượt quá 35% trong ba tháng tính đến tháng 2/2024, mức cao nhất kể từ năm 1992. Dù sinh viên chiếm phần lớn trong nhóm này, sự gia tăng đột ngột chủ yếu là do bệnh tật kéo dài.

Số người từ 16 đến 24 tuổi không hoạt động do bệnh tật kéo dài đã lên tới mức 240.700 người trong quý đầu năm 2024, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là một phần của xu hướng lớn hơn, khi các vấn đề sức khỏe đẩy tỉ lệ không hoạt động lên ở mọi nhóm tuổi. Sức khỏe tinh thần kém là nguyên nhân chính của tình trạng này trong khi ở người lao động lớn tuổi, bệnh về thể chất thường phổ biến hơn.

Theo khảo sát chính thức, cứ 5 người từ 16 đến 24 tuổi không tham gia học tập, làm việc hoặc đào tạo thì có một người mắc vấn đề về sức khỏe tâm thần, và 11% khác gặp khó khăn trong học tập hoặc mắc chứng tự kỷ. Xu hướng này cũng phản ánh sự gia tăng mạnh về số lượng thanh niên nhận trợ cấp khuyết tật, với số người nhận mới tăng 24% trong năm qua, chủ yếu do lo âu, trầm cảm và tự kỷ.

Ông Sam Ray-Chaudhuri, nhà kinh tế học tại Viện Nghiên cứu Tài chính Anh, cho biết vẫn chưa rõ liệu sự gia tăng này là nguyên nhân hay hậu quả của tỉ lệ không hoạt động tăng cao. “Đây là một xu hướng đáng lo ngại với những tác động tiêu cực có thể kéo dài trong nhiều năm”, ông nói.

Những thanh niên không có bằng cấp là nhóm có nguy cơ cao nhất đối mặt với các tác động tiêu cực lâu dài, vì họ chiếm phần lớn trong số những người không hoạt động. Nghiên cứu của Health Foundation và Resolution Foundation cho thấy, chỉ một trong năm thanh niên không hoạt động vì bệnh tật có bằng cấp trên GCSE, và chỉ một trong 25 có bằng trên A-level.

Theo ông Christopher Rocks, Chuyên gia kinh tế tại Health Foundation, mối liên hệ giữa kỹ năng thấp và sức khỏe kém là rõ ràng. “Những người trẻ này đối mặt với nguy cơ gặp khó khăn lâu dài trong việc tìm và giữ công việc. Chính phủ và doanh nghiệp cần hành động sớm để ngăn chặn mất việc làm liên quan đến sức khỏe, đồng thời hỗ trợ người lao động và đảm bảo lực lượng lao động cho tương lai”, ông nhận định.

Cải thiện hỗ trợ cho người thất nghiệp và cải cách chế độ trợ cấp ốm đau theo luật quyền lao động sắp tới là những giải pháp ngắn hạn được đề xuất để giúp người lao động trở lại làm việc một cách bền vững.

Thị trường lao động chậm lại cũng ảnh hưởng nặng nề đến những người lao động có kỹ năng thấp. Số lượng vị trí cho học sinh mới ra trường đã giảm 39% trong năm qua, so với mức giảm 27% trên tất cả các công việc đầu vào.

Ông James Neave, Trưởng bộ phận khoa học dữ liệu tại nền tảng tìm kiếm việc làm Adzuna, cho rằng yêu cầu kỹ năng cao đối với các công việc đầu vào ngày càng khắt khe, dẫn đến tỉ lệ không hoạt động và thất nghiệp trong giới trẻ tăng cao.

“Sự tăng yêu cầu trình độ tối thiểu đang loại bỏ một tỉ lệ lớn những người tìm việc dưới 25 tuổi. Tốc độ đổi mới công nghệ nhanh chóng đang tạo ra nhu cầu lớn đối với lao động có kỹ năng cao trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, an ninh mạng và tiếp thị kỹ thuật số”, ông nói.

Trong những tháng gần đây, có nhiều vị trí yêu cầu bằng thạc sĩ hơn là các công việc dành cho học sinh mới ra trường. Điều này có thể mang lại lợi ích cho phụ nữ trẻ, khi tỉ lệ tham gia giáo dục toàn thời gian của họ đã tăng trở lại sau đại dịch, giúp mở rộng khoảng cách với các đồng nghiệp nam, những người ít có khả năng học toàn thời gian và có tỷ lệ thất nghiệp cao hơn.

Nguồn FT - Nhipcaudautu