Quay lại

Áp lực bủa vây ông Powell

Tại hội nghị năm nay, dự kiến diễn ra vào ngày thứ Sáu (22/8), ông Powell sẽ lên bục phát biểu giữa áp lực bủa vây, bao gồm cuộc tấn công dữ dội từ Tổng thống Donald Trump và sự bất đồng trong chính cơ quan mà ông đang giữ vai trò người đứng đầu.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng trong nhiệm kỳ cầm quyền thứ hai, ông Trump thực hiện một cuộc tấn công kéo dài nhiều tháng nhằm vào ông Powell, gọi nhà lãnh đạo ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới là “con la bướng bỉnh” và “kẻ ngốc” vì không chịu giảm thêm lãi suất với lý do lo ngại rằng thuế quan sẽ làm tăng lạm phát.

NỘI BỘ FED BẤT ĐỒNG

Giờ đây, trong một động thái diễn ra sớm hơn gần 6 tháng so với dự kiến, ông Trump đã có cơ hội làm gia tăng sự bất đồng trong Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) - bộ phận ra quyết sách của Fed - bằng cách bổ nhiệm và hội đồng thống đốc Fed một nhân vật trung thành với Nhà Trắng.

Ông Stephen Miran, nhà kinh tế mà ông Trump đã chọn để thay thế thống đốc Adriana Kugler - người đột ngột từ nhiệm mới đây - đã tán thành lời kêu gọi cắt giảm lãi suất của Trump. Ông Miran cũng ủng hộ tiến hành một cuộc đại tu quản trị tại Fed, nhằm trao cho các tổng thống thẩm quyền tùy ý sa thải các quan chức Fed, ngay cả một chủ tịch như ông Powell.

Theo tờ báo Financial Times, các nhà phân tích dự đoán đang có điều gì đó ồn ào hơn bên trong một ngân hàng trung ương vốn trầm mặc. “Ông Miran không phải là người sẽ bị bao bọc và choáng ngợp bởi các truyền thống bên trong Fed. Ông ấy sẽ là người đại diện cho tiếng nói của ông Trump tại FOMC. Và tự hào về điều đó. Ông ấy sẽ không hề che giấu điều đó”, nhà kinh tế trường Steven Blitz của công ty TS Lombard nhận xét.

Thực tế này sẽ khiến công việc của ông Powell ở Jackson Hole vào ngày thứ Sáu tuần này, khi thị trường sẽ nghiền ngẫm từng lời trong bài phát biểu của ông, trở nên phức tạp hơn bình thường.

Nhà chiến lược Gennadiy Goldberg của công ty TD Securities nhận định: “Thị trường đang ở trong một trạng thái cân bằng không hề dễ chịu, bởi không ai biết không biết điều gì sẽ xảy đến tiếp theo. Thị trường muốn một chút xác nhận từ Powell vào thứ Sáu này về việc liệu ông ấy có sẵn sàng cắt giảm lãi suất hay không”.

Ông Miran không phải là vấn đề duy nhất của ông Powell trong nội bộ Fed. Hai thống đốc Fed khác là ông Christopher Waller và bà Michelle Bowman - đều có tên trong danh sách của Bộ Tài chính Mỹ gồm 11 ứng cử viên kế nhiệm Powell khi ông chính thức hết nhiệm kỳ Chủ tịch Fed vào tháng 5/2026 - cũng bất đồng quan điểm về lãi suất với ông Powll và muốn cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 7.

Giả sử ông Miran được Thượng viện Mỹ phê chuẩn kịp thời cho cương vị thống đốc trước cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed ngày 16-17/9, ông Powell phải đối mặt với ba nhà hoạch định chính sách tiền tệ bất đồng bất đồng quan điểm trong hội đồng thống đốc gồm 7 thành viên của Fed. Một sự chia rẽ có quy mô như vậy trong Fed xuất hiện lần gần đây nhất vào năm 1988, và rất có thể sẽ bị ông Trump xem như bằng chứng cho thấy Chủ tịch Fed đang mất kiểm soát.

BỨC TRANH KINH TẾ MỸ KHÓ ĐOÁN ĐỊNH

Dữ liệu kinh tế không đồng nhất của Mỹ đang làm trầm trọng thêm tình thế khó xử của ông Powell, khi ông tìm cách cân bằng nhiệm vụ kép của Fed là tối đa hóa việc làm và ổn định giá cả.

Các biện pháp thuế quan sâu rộng của ông Trump đối với các đối tác thương mại vẫn chưa dẫn tới một cú tăng vọt về lạm phát như đã được dự báo, nhưng cũng đủ để khiến các nhà hoạch định lãi suất của Fed đặt câu hỏi liệu họ có nhiều dư địa để cắt giảm hay không.

Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) yếu hơn so với dự báo công bố vào tuần trước đã được nhà đầu tư dựa vào để đặt cược rằng Fed sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào giữa tháng 9. Nhưng những người trong cuộc cho rằng cuộc bỏ phiếu về lãi suất của Fed vào tháng tới là một sự kiện khó đoán hơn nhiều so với những gì thị trường đang nhận định.

Mặc dù báo cáo việc làm ảm đạm của tháng 7 đã làm dấy lên lo ngại về sức khỏe của thị trường lao động, nhưng báo cáo chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) nóng hơn dự báo đã mang đến những lo ngại rằng thuế quan sắp sửa khiến lạm phát ở Mỹ tăng tốc.

Nhà kinh tế trưởng Torsten Slok của công ty Apollo Global Management cho biết thuế quan đã tạo ra “một xung lực đình lạm”, khiến công việc của Fed trở nên phức tạp hơn “một cách đáng kể”.

Một số người theo dõi Fed cho rằng quan điểm mà ông Powell đưa ra tại Jackson Hole sẽ phụ thuộc vào việc liệu ông có tiếp tục xem tỷ lệ thất nghiệp như một chỉ số chính về sức khỏe của thị trường lao động Mỹ hay không. Ở mức 4,2%, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ vẫn ở mức thấp, cho thấy sự suy giảm số lượng việc làm mới của mùa hè này có thể là do các yếu tố nguồn cung lao động, chẳng hạn như sự sụt giảm của lượng người nhập cư - một vấn đề nằm ngoài tầm kiểm soát Fed.

Nhà kinh tế trưởng Marc Giannoni của ngân hàng Barclays nhận xét: “Ông Powell đã cảnh báo sau cuộc họp tháng 7 rằng số lượng việc làm mới có thể gần bằng 0, ông ấy cũng nói rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể không tăng nhiều, bởi số lượng việc làm mới ít đi chủ yếu là do các yếu tố về nguồn cung lao động. Nếu ông ấy lặp lại quan điểm như vậy, thì kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất trong tháng 9 sẽ giảm trở lại về gần ngưỡng 50%”.

Theo dữ liệu mới nhất từ công cụ FedWatch Tool của sàn CME, thị trường đang đặt cược khả năng 85% Fed giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 9. Tuần trước, mức đặt cược có lúc đạt gần 100%.

Nhưng những người có quan điểm ôn hòa về lãi suất cho rằng, ở mức 4,25-4,5%, lãi suất quỹ liên bang của Fed vẫn ở trong trạng thái “thắt chặt”, gây ra sự hạn chế tăng trưởng kinh tế vào thời điểm thị trường lao động Mỹ có thể đang yếu đi và nền kinh tế có dấu hiệu chậm lại.

Dữ liệu xấu hơn về việc làm sẽ làm tăng khả năng những người như ông Waller ủng hộ việc cắt giảm lãi suất với mức giảm lớn 0,5 điểm phần trăm trong cuộc họp tới. Đây cũng là mức giảm lãi suất mà Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent kêu gọi Fed. Trong khi đó, Tổng thống Trump muốn chi phí đi vay giảm xuống chỉ còn 1%, cho rằng mức lãi suất như vậy sẽ tiết kiệm cho Chính phủ Mỹ hàng trăm tỷ USD tiền trả lãi nợ công.

Câu hỏi lớn đối với ông Miran hiện tại có lẽ là làm thế nào có thể tiếp tục gây sức ép để Fed hạ lãi suất đồng thời vẫn được nhìn nhận là đáng tin cậy. Hồi tháng 4, ông đã gặp khó khăn trong việc trấn an nhà đầu tư khi thị trường tài chính bán tháo mạnh sau khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng gây chấn động. Trước đó, giới đầu tư cũng đã hoài nghi khi ông viết về những lợi ích của việc phá giá đồng USD và đề xuất một hiệp ước Mar-a-Lago nhằm sắp xếp lại nền kinh tế toàn cầu.

Ông Miran hiện vẫn giữ cương vị Giám đốc Hội đồng Cố vấn kinh tế (CEA) của Nhà Trắng trong lúc chờ Thượng viện phê chuẩn việc bổ nhiệm ông vào Hội đồng Thống đốc Fed. Ông sẽ không dự hội nghị Fed ở Jackson Hole, nhưng hai thành viên khác của CEA là các ông Pierre Yared và Aaron Hedlund sẽ tham dự sự kiện này.

Nguồn: TBKTVN